Комментарии
- Комментарии не найдены
Юридические консультации в Харькове бесплатная юридическая. . заказать сайт-визитку где заказать. . Свежая информация: кондиционер хитачи - актуальная информация!
Лідчанін навучыў камп'ютар чытаць i размаўляць па-беларуску
- Подробности
- Опубликовано 03.05.2014 12:33
Лідчанін Юрась Гецэвіч ужо сем гадоў вучыць камп'ютар распазнаваць і агучваць беларускія тэксты. Юрась уводзіць тэкст у праграму, націскае на "пераўтварэнне" - і... надрукаваны тэкст імгненна перапрацоўваецца ў аўдыяфайл! Камп'ютар чытае ўслых сінтэзаваным, б робат з фільму, голасам.
Фото: grodnonews.by
Газета "Гродзенская праўда" паразмаўляла з навукоўцам, які ўмее размаўляць з камп'ютарам па-беларуску.
Ці складана було навучыць камп'ютар размаўляць па-беларуску?
- Наша лабараторыя адна з першых на Беларусі распрацавала агульныя прынцыпы і прататыпы сінтэзатараў маўлення, якія падышлі та розных славянскіх моў: беларускай, рускай, украінскай, чэшскай. Працэс сінтэзу маўлення даволі складаны і ў тієї жа годину вельмі захапляючы, працуе над ім вялікая каманда "фізікаў і лірыкаў": лінгвісты, філолагі, стылісты, праграмісты. Шо тычыцца беларускай мовы - машина павінна не толькі дакладна прачытаць тэкст, але і ўлічыць асаблівасці вымаўлення слоў, інтанацыйнага афармлення, націскі, асімілятыўнае змякчэнне і г.д.
Гета праворуч апошніх гадоў?
- Не, лабараторыя існуе більш за сорак рік. Калію яшчэ мяне не було на свеце і камп'ютарныя тэхналогіі толькі пачалі развівацца ў нашай краіне, лабараторыя пад кіраўніцтвам доктара навук Бариса Лабанава пачала займацца тэхналогіямі маўлення: сістэмай распазнавання мови і сістэмай сінтэзу, пераводам інфармацыі з гукавога выгляду ў тэкст і наадварот.
На каго разлічана ваша праграма? І якое практычнае прымяненне яна знаходзіць?
- Праграма сінтэзу маўлення па електронним тэксце карысная для слабабачачых і сляпых людзей ці тих, хто не можа чытаць, бо, напрыклад, кіруе аўтамабілем. Напрыклад, яна паспяхова выкарыстоўваецца ў Маладзечанскай спецыяльнай агульнаадукацыйнай школі-інтэрнаце для дзяцей з парушэннямі зроку з 2006 року. Можа прымяняцца ў gps-навігатарах, "гаворачых" танометрах, тэрмометрах, вагах і іншых разнастайных електронних прыладах. З яе дапамогай можна чытаць RSS-рассылкі, перакладаць кнігі ў аўдыефармат, агучваць сайти - усе гета будзе садзейнічаць развіццю роднай мови і яе захаванню.
Для вас гета вельмі важлива?
- Так. Бо мова - Божі дар, якім треба карыстацца, які треба захоўваць і перадаваць з пакалення ў пакаленне.
У сям'і Ви таксама размаўляеце па-беларуску?
- Безумоўна! Жонка Святлана - філолаг французскай і англійскай мови - і синок Симон таксама размаўляюць на роднай мовою. Я ганаруся тим, шо палі першыя словы наш син сказаў па-беларуску. Калію мова будзе жыць у сям'і, яна будзе жыць і ў народзе.
Летась на выставе "TIBO-2013" сапраўдны ажыятаж выклікалі мабільныя аўтаномныя беларускія робаты, якія размаўлялі на беларускай мовою.
- Ми імкнемся більш дзейсна ўкараняць сістэму маўлення ў робататэхніку. Каб жалязяка була інтэлектуальнай. І зноў жа, каб наша рідна мова больш актыўна ўжывалася ў паўсядзенным жыцці, гучала паўсюдна. Таму шукаем зацікаўленых людзей і адкрыты та супрацаўніцтва.
ДаведкаЮрась Гецэвіч - кандыдат тэхнічных навук, загадчык лабараторыі распазнавання сінтэзу маўлення Аб'яднанага інстытута праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі - разам з камандай вучыць камп'ютар распазнаваць і агучваць беларускія тэксты. 30-ґадові навуковец нарадзіўся ў весцы Крупава Лідскага раена. Вучыўся ў мясцовай сярэдняй школі, потым у гімназіі №1 горад Ліды. Скончыў факультэт прыкладной матэматыкі і інфарматыкі Белдзярж-універсітета, магістратуру, аспірантуру, абараніў дысертацыю. Сьоми рік працуе ў сфери сінтэзу маўлення і камп'ютарнай лінгвістыкі, выкладае ў БДУ і БДУІР.
P.S. Інтэрнэт-версія сінтэзатара маўлення па тэксце пекло Юрася Гецэвіча. Уводзячы тэкст, пасля націскных галосных пішыце "плюсік", - каб машина бачыла, дзе треба рабіць націск.
Фото: grodnonews.byГазета "Гродзенская праўда" паразмаўляла з навукоўцам, які ўмее размаўляць з камп'ютарам па-беларуску.
Ці складана було навучыць камп'ютар размаўляць па-беларуску?
- Наша лабараторыя адна з першых на Беларусі распрацавала агульныя прынцыпы і прататыпы сінтэзатараў маўлення, якія падышлі та розных славянскіх моў: беларускай, рускай, украінскай, чэшскай. Працэс сінтэзу маўлення даволі складаны і ў тієї жа годину вельмі захапляючы, працуе над ім вялікая каманда "фізікаў і лірыкаў": лінгвісты, філолагі, стылісты, праграмісты. Шо тычыцца беларускай мовы - машина павінна не толькі дакладна прачытаць тэкст, але і ўлічыць асаблівасці вымаўлення слоў, інтанацыйнага афармлення, націскі, асімілятыўнае змякчэнне і г.д.
Гета праворуч апошніх гадоў?
- Не, лабараторыя існуе більш за сорак рік. Калію яшчэ мяне не було на свеце і камп'ютарныя тэхналогіі толькі пачалі развівацца ў нашай краіне, лабараторыя пад кіраўніцтвам доктара навук Бариса Лабанава пачала займацца тэхналогіямі маўлення: сістэмай распазнавання мови і сістэмай сінтэзу, пераводам інфармацыі з гукавога выгляду ў тэкст і наадварот.
На каго разлічана ваша праграма? І якое практычнае прымяненне яна знаходзіць?
- Праграма сінтэзу маўлення па електронним тэксце карысная для слабабачачых і сляпых людзей ці тих, хто не можа чытаць, бо, напрыклад, кіруе аўтамабілем. Напрыклад, яна паспяхова выкарыстоўваецца ў Маладзечанскай спецыяльнай агульнаадукацыйнай школі-інтэрнаце для дзяцей з парушэннямі зроку з 2006 року. Можа прымяняцца ў gps-навігатарах, "гаворачых" танометрах, тэрмометрах, вагах і іншых разнастайных електронних прыладах. З яе дапамогай можна чытаць RSS-рассылкі, перакладаць кнігі ў аўдыефармат, агучваць сайти - усе гета будзе садзейнічаць развіццю роднай мови і яе захаванню.
Для вас гета вельмі важлива?
- Так. Бо мова - Божі дар, якім треба карыстацца, які треба захоўваць і перадаваць з пакалення ў пакаленне.
У сям'і Ви таксама размаўляеце па-беларуску?
- Безумоўна! Жонка Святлана - філолаг французскай і англійскай мови - і синок Симон таксама размаўляюць на роднай мовою. Я ганаруся тим, шо палі першыя словы наш син сказаў па-беларуску. Калію мова будзе жыць у сям'і, яна будзе жыць і ў народзе.
Летась на выставе "TIBO-2013" сапраўдны ажыятаж выклікалі мабільныя аўтаномныя беларускія робаты, якія размаўлялі на беларускай мовою.
- Ми імкнемся більш дзейсна ўкараняць сістэму маўлення ў робататэхніку. Каб жалязяка була інтэлектуальнай. І зноў жа, каб наша рідна мова больш актыўна ўжывалася ў паўсядзенным жыцці, гучала паўсюдна. Таму шукаем зацікаўленых людзей і адкрыты та супрацаўніцтва.
ДаведкаЮрась Гецэвіч - кандыдат тэхнічных навук, загадчык лабараторыі распазнавання сінтэзу маўлення Аб'яднанага інстытута праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі - разам з камандай вучыць камп'ютар распазнаваць і агучваць беларускія тэксты. 30-ґадові навуковец нарадзіўся ў весцы Крупава Лідскага раена. Вучыўся ў мясцовай сярэдняй школі, потым у гімназіі №1 горад Ліды. Скончыў факультэт прыкладной матэматыкі і інфарматыкі Белдзярж-універсітета, магістратуру, аспірантуру, абараніў дысертацыю. Сьоми рік працуе ў сфери сінтэзу маўлення і камп'ютарнай лінгвістыкі, выкладае ў БДУ і БДУІР.
P.S. Інтэрнэт-версія сінтэзатара маўлення па тэксце пекло Юрася Гецэвіча. Уводзячы тэкст, пасля націскных галосных пішыце "плюсік", - каб машина бачыла, дзе треба рабіць націск.
pkhelp.net.ua
Оставьте свой комментарий